Religie stimuleert strafbereidheid
opanerd - woensdag 24 november 2010 - 14:33
0
Veel religies stellen hun gelovigen mooie zaken in het vooruitzicht, zoals leven na de dood en andere zaken die ze in dit aardse leven moeten ontberen. Maar er zijn ook religies die zijn gebaseerd op zelfopoffering en straffen. Hoe is het dan mogelijk dat dit laatste soort onaantrekkelijke religies toch overleeft? De psychologie zou de psychologie niet zijn als voor de beantwoording van die vraag niet een experimentje zou worden verzonnen. Een team van de Universiteit van Zurich ging er mee aan de gang.
Het team verzamelde 304 proefpersonen die werden verdeeld in paren. Die paren speelden 20 rondjes van een spel. In dat spel kreeg de eerste speler een zakje geld dat hij op twee manieren met de andere speler mocht verdelen: eerlijk doormidden of zelf het grootste deel.
Daarop mocht de tweede speler desgewenst de eerste speler straffen door een deel van zijn geld af te nemen. Maar dat had één nadeel. Voor iedere drie units geld die hij als straf van de eerste speler afnam moest hij één unit teruggeven aan de pot.
Maar voordat hij overging tot deze eventuele straf werd aan de tweede speler subliminaal een groep woorden getoond. Dat waren òf woorden die verband houden met religie, zoals 'goddelijk', 'heilig', 'vroom', òf neutrale woorden zoals 'tractor'.
Nadat het spel was afgelopen werd de deelnemers gevraagd of ze het afgelopen jaar geld hadden gedoneerd aan een religieuze organisatie. Toen bleek dat de donateurs, ca 15% van het totaal, drie maal zo streng hadden gestraft als de andere spelers. Maar dat was alleen het geval als ze de religieuze woorden hadden gehoord en niet na de neutrale woorden.
Het team verklaart de resultaten uit de veronderstelling dat de woorden het concept straf oproepen in de deelnemers die daar door hun religie vertrouwd mee zijn. Ook zouden zij de bovennatuurlijke macht tevreden willen stellen door strenger te straffen, uit angst anders zelf te worden gestraft. Maar de onderzoekers geven toe dat er nog verder moet worden nagedacht over deze resultaten. Ook zou het wellicht een goed idee zijn om het zelfde experiment te herhalen met bijvoorbeeld socialisten en communisten die ook een soort religie, zij het godloos, aanhangen.
Wrath of God: religious primes and punishment
