Kunnen wij de toekomst waarnemen?
opanerd - zondag 14 november 2010 - 13:11
0
Over enkele weken verschijnt in het gerenommeerde tijdschrift Journal of Personality and Social Psychology een artikel dat een vraag tracht te beantwoorden die tot dusver vooral lag op het terrein van de zogenaamde zweefteven en wetenschappers die het niet zo nauw nemen met de wetenschappelijke methode. Dit is de vraag: Kunnen wij op de een of andere manier de toekomst waarnemen?
Daryl Bem van de Cornell University in Ithaca, New York deed 8 jaar onderzoek om deze vraag te kunnen beantwoorden. In het artikel geeft hij een antwoord, zij het met veel mitsen en maren: Ja, dat zou best zo kunnen zijn.
Bem beschrijft een serie experimenten waaraan meer dan duizend studenten hebben deelgenomen. Bem gebruikte vaak toegepaste psychologische testen waarin hij de volgorde van vraagstelling omkeerde. Daardoor werd de gebeurtenis die normaliter de oorzaak is van een reactie nu het gevolg van de reactie. Met andere woorden, het antwoord veroorzaakt de vraag.
Een voorbeeld: Hij toonde de studenten een lijst met woorden en vroeg hen daarna welke woorden ze hadden onthouden. Daarna moesten ze woorden opschrijven die hij (de onderzoeker) willekeurig uit de lijst haalde. Het bleek dat de studenten de woorden die in dit tweede deel voorkwamen, in het eerste deel van het experiment het vaakst hadden onthouden. De studenten bleken dus beter te zijn in het onthouden van woorden die ze pas later zouden typen.
In een ander experiment kregen de studenten een erotische foto te zien en werd hen verteld dat deze foto daarna in een van twee posities zou worden getoond. Hen werd toen gevraagd te raden wat die positie zou zijn. Die positie werd bepaald door een random generator. De studenten raadden in 53,1% van de gevallen de correcte positie.
Het zijn kleine verschillen maar wel statistisch significant. Zoals een van de beoordelaars van de publicatie schrijft is het vrijwel door iedereen geaccepteerde effect van een lage dosering aspirine op hart- en vaatziekten, gebaseerd op net zulke kleine verschillen.
Het tijdschrift is bepaald niet over één nacht ijs gegaan. De publicatie is beoordeeld door een groter aantal vakcollega's dan gebruikelijk is. Maar allen hebben zij het artikel voor publicatie aanbevolen omdat de wetenschappelijke procedures vlekkeloos zijn toegepast door de auteur. En dat is uniek in dit type onderzoeken.
Een preprint van het artikel
