"Ze zien er allemaal hetzelfde uit"
opanerd - vrijdag 5 november 2010 - 10:38
0
Peuters die in een huis leven waar een poes rondloopt leren al snel het woord 'poes'. Dan heb je een grote kans, wanneer zo'n peuter over de grond kruipt en een vlieg ziet lopen, dat het kind opgewonden roept: "Poes!". Het kind ziet immers iets lopen dat meer pootjes heeft dan vader en moeder. En iets met meer pootjes is een poes. Later zal het kind leren dat er heel wat meer levensvormen met meerdere pootjes zijn en zal het wat verfijnder leren categoriseren en op een geven moment ook weten dat een vlieg een vlieg is. Maar, wat die vliegen betreft, er is een grote kans dat de grote soortenrijkdom die de wereld aan vliegen heeft te bieden, lange tijd aan het kind zal voorbijgaan. Het zijn gewoon vliegen. Laat staan dat het de ene individuele vlieg van de andere zal kunnen onderscheiden. En daarmee is een van de oorzaken van racisme blootgelegd: het onvermogen om leden van een groep waarmee je weinig in aanraking komt als individuen te zien.
Joden hebben grote neuzen, negers zijn zwart en Chinezen hebben spleetogen. Veel ouders hebben hun kind gegeneerd tot de orde moeten roepen als dat kind op straat naar een neger wijst en enthousiast "Zwarte Piet" roept. Het kind heeft gewoonweg te weinig negers gezien om te weten dat niet iedere neger Zwarte Piet is. Bij volwassenen gaat dat net zo als ze weinig ervaring hebben met het individualiseren van leden van een groep. "Ze zien er allemaal hetzelfde uit". En als er dan ook nog een paar negatieve eigenschappen aan kunnen worden gekoppeld krijgt racisme alle ruimte.
Roberto Caldera, een psycholoog aan de universiteit van Glasgow, en collega's van andere universiteiten hebben dit verschijnsel ontdaan van ethische aspecten. Ze lieten twee groepen vrijwilligers, een Caucasische groep en een Oost-Aziatische groep, een serie foto's zien van hun eigen en van de andere groep. Tijdens dat bekijken van de foto's werd een EEG (Electro encephalogram) gemaakt van de elektrische activiteit van de hersenen.
Het bleek dat wanneer foto's van leden van de eigen groep werden getoond, het EEG patroon verschilde bij verschillende foto's. Wanneer foto's van leden van de andere groep werden getoond bleef het EEG patroon steeds hetzelfde. De hersenen reageerden alsof steeds hetzelfde individu werd getoond.
Afgezien van het blootleggen van een van de oozaken van racisme, is dit onderzoek ook van groot belang bij het voorkomen van identificatiefouten door ooggetuigen van een misdaad in een multiculturele samenleving.
Samenvatting van de publicatie
