Hedendaagse kunst in Azië
Storm Alliance - zondag 5 september 2010 - 17:17
0
In zijn algemeenheid wordt aangenomen dat conceptuele kunst in wezen een Westerse aangelegenheid is. Het was in ‘onze vrije wereld’ waar de fotografie is uitgevonden en dit had tot gevolg dat ‘onze’ kunstenaars zich gingen afvragen waar het eigenlijk allemaal over ging, die kunst, als het niet meer belangrijk was zo veel mogelijk te ‘lijken’. In Afrika is men te arm, in Azië te weinig individueel en Zuid-Amerika wordt sowieso door iedereen vergeten.
Nou wil de waarheid het cliché nogal eens snel achterhalen en zeker in Azië gaan de dingen in een extreem hoog tempo. Vandaar dat uw verslaggever de afgelopen maand gebruik heeft gemaakt van de ZQ-vakantie om eens een vergelijkend warenonderzoek te doen naar de status van hedendaagse kunst in Japan, Korea en China.
Zo voor de hand liggend, maar toch niet minder waar: Japan is een erg vreemd land. Volledig ingericht door de Amerikanen na de uitgebreide bombardementen in WOII, bij tijden kun je je bijna niet aan de indruk ontkomen dat je door Florida rijdt, het levert een samenleving op die volledig anders is. En toch ook weer niet, en toch weer wel... zeer verwarrend. Iemand zei me: Japanners willen eigenlijk helemaal niet met elkaar praten, vandaar dat ieder gesprek bestaan uit 50% Arigato [dank je wel], 30% Shimazen [het spijt me] en de rest daar moet je het mee doen. “Een zeer complexe samenleving”.
Wat levert dat dan op voor de kunst? Performance art levert leuke dingen op. Niemand zal je storen als je als een surfer op de handrail van de roltrap gaat staan. Maar die neiging tot het [zelf] onderdrukken van onderlinge communicatie belemmert wel degelijk de mogelijkheid tot reflectie, het bouwen van een persoonlijk kader, jezelf plaatsen ten aanzien van andere kunstenaars. Met als gevolg dat veel kunst nog blijft hangen in het zo perfect mogelijk nabootsen van westerse kunst. Zo hangt het MOMAT in Tokyo vol met prachtige Japanse kopieën van westerse avant garde en gaat het daarmee aan de bedoeling voorbij.
Toch is er een verandering te proeven in Japan. Meer en meer wordt er nagedacht over ‘wat maak ik en waarom’. Kunstenaars die in het buitenland gingen studeren, kwamen eerder meestal niet meer terug, inmiddels hebben ze een idee dat ze in eigen land proberen over te brengen. En als er dan een groep mensen is gevonden die het interessant vindt en er meer van wilt weten, dan vinden die het vaak geen enkel probleem om 6 uur in de auto te zitten voor een opening van een of ander obscuur kunstenaartje uit Europa. “Big in Japan”, het geldt nog steeds.
In Seoel is het dan wel even anders. Kunst is iets dat handel is, het gaat om de productie van evenementen. Kinderen [vooral meisjes] van welgestelde Koreanen worden voor de studie naar het buitenland gestuurd en gaan dan aan de slag als agent, curator of organisator. Waar er in Nederland tijdens een opening vaak fietsen voor de deur staan, herken je hier de ‘alternatieve’ kunst scene vooral aan de hoeveelheid Porsche Cayennes, BMW X5-en en dergelijke in de straat.
Komend in China, ach ja China. China is vooral groot. Dus de kunst scene ook. En China is in de eerste plaats van bovenaf georganiseerd. Dan is de oplossing als volgt: we beginnen met het concentreren van zo’n beetje alle galerieën in één wijk in Peking; de kunst academie is er in de buurt en de wijkjes eromheen krijgen steeds meer atelier-gebouwen en residentie programma’s en nog meer galerieën [de off-798-versies zeg maar] en dan dus ook weer meer westerlingen die daartoe worden aangetrokken en dus ook weer meer westerse supermarkten en westerse mensen met geld om te investeren en westerse bedrijven met reclame en sponsordeals en .... al met al is het nu een flink Kunst Disneyland, waar je makkelijk 3 dagen kunt verdwalen om weer opnieuw te beginnen.
de wegwijzer binnen 798
Dit Disneyland is de standplaats van uw verslaggever de komende maanden. Vanaf hier zal ze proberen verslag te doen van de hedendaagse kunstscene in China. Kunst is er genoeg, nu nog hopen dat er voldoende kwaliteit tussen zit.
