Tegenprestatie bij ontvangst uitkering
RobzQ - donderdag 12 oktober 2006 - 20:00
0
Van alle methoden die gemeenten gebruiken om mensen uit de bijstand te houden of te krijgen, zijn gemeenten het meest positief over ‘Work First’. Daarbij zijn mensen die een uitkering aanvragen verplicht een tegenprestatie te leveren voor hun uitkering.
Uitkeringsgerechtigden zelf zijn over het algemeen ook goed te spreken over Work First. Dat blijkt uit onderzoek dat staatssecretaris Van Hoof (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en minister Wijn (Economische Zaken) aan de Tweede Kamer hebben aangeboden.
Aan het onderzoek hebben de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Veenendaal en Veldhoven meegedaan. Ook heeft een regionaal samenwerkingverband (RSD Alblasserwaard-oost/Vijfheerenlanden, waarin sociale diensten van verschillende gemeenten samenwerken) meegewerkt. Hoewel de resultaten geen representatief beeld geven voor alle Nederlandse gemeenten zijn de bevindingen van belang omdat ze inzicht geven in hoe gemeenten de nieuwe bijstandswet uitvoeren. Sinds de invoering in 2004 hebben gemeenten er direct financieel belang bij om het aantal mensen met een uitkering te beperken. Gemeenten mogen zelf weten op welke manier zij de instroom verminderen en uitstroom bevorderen.
Er zijn verschillende instrumenten die de gemeenten inzetten om het aantal bijstandsuitkeringen te beperken. Behalve dat gemeenten vinden dat van alle prikkels Work First-projecten het beste werken, zijn ook de kosten (ongeveer 1100 tot 1800 euro per deelnemer) relatief laag. Het kost meer om iemand op andere wijze, zoals via een gesubsidieerde baan of met een loonkostensubsidie aan de slag te helpen. Ook handhaving (streng controleren of mensen recht hebben op een uitkering) vinden de gemeenten effectief. Over andere methoden zijn ze minder te spreken. Gemeenten maken bijvoorbeeld weinig gebruik van bonussen en premies om bijstandsgerechtigden te prikkelen aan het werk te gaan en ze vinden loonkostensubsidies niet effectief genoeg.
Gemeenten geven op verschillende manieren vorm aan Work First. De een gebruikt het instrument voor jongeren die een uitkering aanvragen. Zij moeten om hun uitkering te krijgen veelal aan de slag bij de sociale werkvoorziening (o.a. Groningen) waar voor hen speciale, extra werkplekken worden gecreëerd. Ook kan het zijn dat ze productiewerk moeten accepteren (Rotterdam). In bijvoorbeeld Amsterdam bestaat de tegenprestatie niet altijd uit werk, maar kan de uitkeringsgerechtigde ook verplicht worden tot het volgen van scholing. Work First wordt vooral door sociale diensten ingezet om te onderzoeken voor wat voor werk de uitkeringsgerechtigde het meest geschikt is.
De onderzochte gemeenten hebben plannen om in de toekomst Work First uit te breiden. Dan moeten ook mensen die al geruime tijd bijstand hebben een tegenprestatie leveren voor hun uitkering. Nu zijn het vooral jonge mensen die voor het eerst een uitkering aanvragen die meedoen.
