Donner maakt vervolging ambtenaar mogelijk
RobzQ - donderdag 6 oktober 2005 - 10:04
0
Ambtenaren die als opdrachtgever of leidinggevende betrokken zijn geweest bij verboden handelingen van een overheidsorgaan dat strafrechtelijk niet aansprakelijk is, kunnen daarvoor individueel wél worden vervolgd. Dit staat in een conceptwetsvoorstel van minister Donner dat voor advies naar verschillende instanties is gestuurd.
Volgens de Pikmeerjurisprudentie van de Hoge Raad is vervolging van deze ambtenaren onmogelijk als het overheidsorgaan waarvoor zij werken strafrechtelijke immuniteit geniet. Minister Donner brengt daar verandering in. Hij vindt dat in die gevallen de bewuste ambtenaar wel vervolgd moet kunnen worden. 'Het gaat er veel meer om dat natuurlijke personen die ernstige strafbare feiten opzettelijk hebben bevorderd daarvoor aansprakelijk kunnen worden gesteld', aldus de bewindsman in de toelichting op het voorstel.
Hij maakt daarbij geen onderscheid tussen de centrale overheid en lagere overheden als gemeenten en waterschappen. In beide gevallen is vervolging van de individuele ambtenaar mogelijk. Het voornemen van de bewindsman brengt geen wijziging in de bestaande strafrechtelijke immuniteiten van publiekrechtelijke rechtspersonen.
De kwestie rond het Pikmeer speelde in de jaren negentig. De Friese gemeente Boarnsterhim liet toen verontreinigde baggerspecie in het meer storten. De Hoge Raad heeft over de zaak gezegd dat lagere overheden niet vervolgd kunnen worden als ze zich strafbaar gedragen bij de uitvoering van hun exclusieve overheidstaak. Deze strafrechtelijke immuniteit van overheden trok de Hoge Raad door naar ambtenaren die aan dit gedrag leiding hadden gegeven of daartoe opdracht hadden verstrekt.
Met het besluit om vervolging van deze ambtenaren mogelijk te maken, neemt de bewindsman één van de belangrijkste aanbevelingen over uit het advies van de commissie-Roelvink. Deze commissie boog zich op verzoek van het toenmalige kabinet over de strafrechtelijke aansprakelijkheid van de staat. In haar rapport schreef de commissie onder meer dat individuele overheidsfunctionarissen binnen de publiekrechtelijke rechtspersoon strafrechtelijk vervolgbaar moeten zijn - als opdrachtgever of feitelijk leidinggever - óók wanneer de rechtspersoon om een of andere reden immuun zou zijn.
Minister Donner wacht nu de reacties van de adviesorganen af en zal bij de komende besluitvorming over het wetsvoorstel zijn standpunt bepalen over het vraagstuk van de overtredende overheden.
