Veel Nederlanders hebben slaapstoornis
RobzQ - dinsdag 17 mei 2005 - 16:53
0
Maar liefst 40% van de Nederlandse bevolking slaapt geregeld slecht, ligt wakker, snurkt of heeft last van zogenaamde 'rusteloze benen'. Bij meer dan de helft van die groep is er sprake van een langdurig en ernstig probleem: ongeveer 25% van de Nederlanders heeft een slaapstoornis.
Slaapstoornissen gaan vaak samen met psychische klachten. Dat blijkt uit onderzoek van 'nachtmerriedeskundige' Victor Spoormaker. Hij promoveert op 19 mei 2005 aan de faculteit Sociale Wetenschappen. Hoewel de meeste slaapstoornissen goed te behandelen zijn, blijven de meeste mensen jarenlang onnodig doormodderen, onder andere met slaapmiddelen. Nachtmerries zijn bijvoorbeeld al te verminderen met een training van maar twee uur.
Slaapklachten worden slaapstoornissen wanneer ze langdurig aanhouden en een negatief effect hebben op het dagelijks functioneren. Uit een onlangs gepubliceerd onderzoek van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) bleek al dat 25% van de Nederlanders een 'probleem heeft met de slaap'. Spoormaker heeft nu duidelijk gemaakt welke problemen dat zijn. Insomnie (slapeloosheid) komt het vaakst voor: 8.5% van de Nederlanders heeft hier last van. Het 'rusteloze benen syndroom' komt voor bij 5%, slaap apneu (ademhalingsproblemen tijdens de slaap, met o.a. met snurken als symptoom) bij 4%, en nachtmerries bij 2.2% van de Nederlandse bevolking. Andere slaapstoornissen zoals een verstoord slaap-waak ritme en narcolepsie (o.a. met slaapaanvallen overdag) komen bij minder dan 2% voor.
Psychische klachten
Het onderzoek van Spoormaker heeft verder uitgewezen dat slaapstoornissen vaak samen gaan met psychische klachten. Vooral depressieve en angstklachten komen vaak voor bij mensen die slecht slapen. Spoormaker: 'Dat is ook niet zo vreemd, want slecht slapen heeft nu eenmaal serieuze gevolgen. Als mensen lange tijd slecht slapen worden ze moe, prikkelbaar en gespannen. De stap naar neerslachtigheid of extra zorgen of angst is dan zo gezet, en ook een psychische stoornis kan zich eerder ontwikkelen.'
Behandelen
Slaapproblemen zijn goed te behandelen, in gespecialiseerde slaapcentra zoals het Slaap- en Waakcentrum van Kempenhaeghe in Heeze, of de slaapkliniek van het Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag. 'Insomnie valt goed te behandelen met denk- en doe-oefeningen (cognitieve gedragstherapie). En dat terwijl de meeste mensen met chronische slapeloosheid gewoon jarenlang doormodderen, of slaapmiddelen van de huisarts voorgeschreven krijgen. Zonde, en niet zonder risico’s, want slaapmiddelen zijn doorgaans behoorlijk verslavend', aldus de promovendus.
Nachtmerries
Victor Spoormaker heeft de afgelopen drie jaar onderzoek gedaan naar nachtmerries en andere slaapstoornissen. Zijn onderzoek richtte zich vooral op hoe vaak nachtmerries voorkomen en hoe deze te behandelen zijn. Het bleek dat mensen met nachtmerries konden leren om in hun nachtmerrie bewust te worden: het zogenaamde lucide dromen. 'In een lucide droom besef je dat je aan het dromen bent, maar ondertussen droom je nog wel gewoon verder. Je zit dan in je eigen droomwereld. Deze is niet echt, maar lijkt dat wel, en je kunt vervolgens de hele droom bijsturen. Ook je nachtmerrie dus.'
Door in hun nachtmerrie bewust te worden, kunnen mensen de angstaanjagende situatie in hun droom (bijvoorbeeld een achtervolging) oplossen (door de achtervolger weg te jagen, of ermee in gesprek te gaan, of samen een patatje te gaan eten). Een training van twee uur - en daarna blijven oefenen - was in de meeste gevallen al voldoende voor minder nachtmerries.
