André Kuipers op weg naar ruimtestation
RobzQ - maandag 19 april 2004 - 10:57
0
De Nederlandse astronaut Andé Kuipers is maandagochtend begonnen aan zijn elfdaagse reis in de ruimte. Gedurende deze tijd zal hij in het internationale ruimtestation ISS wetenschappelijke experimenten uitvoeren.
Kuipers is eerste boordingenieur van het Sojoez-ruimteschip. Dat betekent dat hij Padalka, de commandant van de Sojoez, op cruciale momenten, zoals bij de lancering, aankoppeling aan het ISS en landing, assisteert. In het onwaarschijnlijke geval dat de Rus tijdens de vlucht iets overkomt moet Kuipers het commando overnemen.
Op woensdagochtend rond 07.00 uur wordt de Sojoezraket aan het ISS gekoppeld. Kuipers zal in acht dagen tijd vijftien wetenschappelijke experimenten moeten uitvoeren.
Zo gaat Kuipers testen doen voor het TNO. De resultaten van de experimenten kunnen naar verloop van tijd ook hun toepassing op aarde en buiten het kader van de ruimtevaart vinden.
Trilvest
In het ruimtestation ISS gaat André Kuipers een aantal experimenten doen met het bij TNO Technische Menskunde ontwikkelde trilvest. Dutch Space bouwde het vest. In het vest zitten 56 kleine trillertjes, die ongeveer werken zoals een trillende mobiele telefoon. TNO probeert gegevens te verzamelen hoe mensen zich oriënteren in gewichtloosheid. André moet dan - geblinddoekt en met oordoppen in - met en zonder vest een aantal oriëntatieproeven doen. Daarnaast zal hij het trilvest een aantal uren dragen tijdens zijn dagelijkse werkzaamheden, om te kijken of het vest echt in de praktijk helpt.
Een andere versie van het trilvest wordt al geruime tijd bij de Nederlandse krijgsmacht getest door, onder andere, militaire vliegers. Het principe om met een trilvest mensen te helpen met oriëntatie is mogelijk ook toepasbaar voor visueel gehandicapten, duikers en brandweerlieden.
Ruimteziekte
Het andere experiment van Kuipers waarbij TNO Technische Menskunde is betrokken, betreft een onderzoek naar het 'space adaptation syndrome' (SAS). Dit zijn de symptomen waar veel astronauten de eerste dagen in gewichtloosheid last van hebben; ze lijken op die van bewegingsziekte op aarde. Kuipers is bij TNO gecentrifugeerd en er zijn evenwichtstests uitgevoerd. Op basis daarvan willen de TNO-onderzoekers nagaan of te voorspellen is hoe ziek Kuipers zal worden. Kuipers krijgt daartoe een vragenlijst mee om zijn ervaringen, ook bij het uitvoeren van enkele kleine experimenten, te noteren.
Bloeddruk
Tijdens de vlucht zal André Kuipers meewerken aan een onderzoek naar een 24-uurs bloeddrukprofiel van astronauten tijdens een ruimtemissie. Hiervoor wordt de Portapres gebruikt, een door TNO Biomedische Instrumentatie ontwikkeld instrument dat continu en non-invasief de vingerbloeddruk kan meten. De resultaten van dit onderzoek, dat wordt gecoördineerd door de afdeling fysiologie van de Universiteit van Amsterdam, worden gebruikt voor toekomstige missies, maar ook voor behandeling van patiënten die problemen hebben met het regelen van hun bloeddruk.
