Noodweer in Frankrijk
RobzQ - zondag 7 december 2003 - 18:23
0
Het zuiden van Frankrijk is begin december 2003 getroffen door zware regen en storm. Vooral het dal van de Rhone en gebieden rond Montpellier en Marseille kregen het zwaar te verduren.
In Souche in de Ardeche viel in enkele dagen 393 mm en Loubaresse kreeg 380 mm, waarvan de helft binnen 24 uur. In de Bouches due Rhone viel op 1 en 2 december op verschillende plaatsen meer dan 200 mm met als maximum 235 mm in Cassis. (neerslagkaartje met som 1-5 december 2003). De hoogwatersituatie was een van de ergste in zeker honderd jaar.
De wind langs de Middellandse kust bereikte snelheden van 150 km/uur. De wateroverlast was enorm en kostte zeker vijf mensen het leven. Tienduizenden werden geëvacueerd. De warme Middellandse Zee is een bron voor de zware buien maar na de hete zomer is de watertemperatuur snel gezakt. De zee is nog slechts een tot anderhalve graad warmer dan normaal. Het KNMI Hirlam weermodel had de regenhoeveelheden tevoren "vrijwel op de millimeter nauwkeurig" verwacht en de Météo France waarschuwde tijdig voor de zware regen. Het KNMI neemt op 12 december a.s. officieel een waarschuwingssysteem in gebruik om waterschappen in Nederland te waarschuwen wanneer een kritische neerslaggrens wordt overschreden.
Het gebied van de Middellandse Zee wordt vaker getroffen, maar een recente toename van de neerslag in najaar en winter is volgens het KNMI niet aan de orde. De normale neerslagverdeling kent hier regelmatig pieken. In het najaar van 1958 was er twee keer achter elkaar (29/30 september en 3/4 oktober) zware regen met in 24 uur 200 tot 300 mm. In Vaison la Romaine viel in september 1992 in 48 uur 450 millimeter, waarvan 300 mm in zes uur. Ook najaar 1994, 1998, 1999 en 2000 vielen honderden millimeters in korte tijd. Vorig jaar kreeg Anduze begin september 670 mm in 24 uur.
De records zijn echter van meer dan een eeuw geleden. Op 28 en 29 september 1900 werden de Cevennen zwaar getroffen, waarbij in Valleraugue aan de voet van de l'Aigoual in 10 uur tijd 950 mm naar beneden kwam. Tien jaar eerder, op 20 en 21 september noteerde de waarnemer hier 828 mm in 24 uur.
De zware buien ontstaan als koude lucht uit het noorden mengt met de warme lucht. Het relatief warme zeewater levert de warmte en het vocht voor het ontstaan van de buien. Voordat de kou dit gebied bereikt, wordt warme en vochtige lucht naar het noorden gevoerd. Bij bergketens, zoals Alpen en Pyreneeën wordt de lucht gedwongen te stijgen, waardoor de buien activeren. Gewoonlijk valt de neerslag op grote hoogte als sneeuw en bereikt het smeltwater pas later de dalen. Soms is het op grote hoogte warm, waardoor alle neerslag regen is. De grote hoeveelheden in korte tijd veroorzaken dan vooral in de bergen overlast, omdat rivieren het plotseling van de hellingen toestromende water moeilijk kunnen verwerken.
Of de opwarming van het klimaat een rol speelt is niet duidelijk. Klimaatonderzoekers weten nog weinig van extremen en regionale veranderingen. Wel blijkt uit recent onderzoek er in de neerslag in Europa de laatste jaren meer uitschieters zijn voorkomen. Hevige regenval kwam vroeger echter ook voor, maar door de verstedelijking is de samenleving kwestbaarder geworden. Het belang van adequate voorspellingen is groter dan ooit.
De laatste jaren zijn in Frankrijk vaker grote hoeveelheden gevallen, die leidden tot overstromingen. In het najaar van 1958 deed zich twee keer achter elkaar (29/30 september en 3/4 oktober) zo'n toestand voor waarbij binnen 24 uur 200 tot 300 mm viel. In Vaison la Romaine in Frankrijk viel in september 1992 in 48 uur 450 millimeter, waarvan 300 mm binnen zes uur. In november 1994 kreeg de Mont Aigoual in 60 uur 411 millimeter. Nîmes kreeg op 3 oktober 1998 in 6 uur 420 mm. Op 12 en 13 november 1999 werden de gebieden van de Tarn, l'Herault, de oostelijke Pyreneëen en de Aude getroffen waarbij Lézignan ruim 600 mm in 36 uur te verwerken kreeg.
