Tekort aan onderwijspersoneel blijft groot
RobzQ - dinsdag 24 juni 2003 - 14:38
0
Onverminderde inspanning blijft nodig om het verwachte tekort aan leraren en managers in het primair en voortgezet onderwijs het hoofd te bieden. Vooral de tekorten aan directeuren in het primair onderwijs en aan leerkrachten in het voortgezet onderwijs vormen een groot probleem.
In de vier grote steden zijn deze spanningen het grootst hoewel als gevolg van economische ontwikkelingen op korte termijn een afname van het aantal vacatures is te verwachten. Dit staat in een brief van minister Van der Hoeven die vandaag samen met vier rapporten over arbeidsmarkt- en personeelsbeleid naar de Tweede Kamer is gestuurd.
De jaarlijkse vraag naar nieuwe leerkrachten in het primair onderwijs neemt toe van 6.600 voltijdbanen in 2003 tot 7.700 voltijdbanen in 2011. Dat staat in de nota 'De toekomstige arbeidsmarkt voor leraren en managers in het primair en voortgezet onderwijs: prognoses 2003-2011'. Vergrijzing van het lerarencorps is de belangrijkste oorzaak van deze toename: het aantal leerkrachten dat met pensioen gaat of arbeidsongeschikt wordt, loopt de komende jaren sterk op. Verder blijft het aanbod van nieuw onderwijspersoneel uit de lerarenopleidingen achter bij de vraag. Dit betekent dat in 2011 3,5% van het totale aantal banen in het primair onderwijs vacant zal zijn.
De komende twee jaar wordt een afname van het aantal vacatures in het primair onderwijs verwacht, omdat de mobiliteit op de arbeidsmarkt terugloopt. Maar op de langere termijn zal de vergrijzing van het onderwijspersoneel zeker leiden tot een grote vervangingsvraag. Scholen en opleidingen zullen in regionaal verband daarop moeten inspelen.
Door de vergrijzing moeten de komende negen jaar ongeveer 38000 voltijd banen voor leraren worden vervuld. In het voortgezet onderwijs blijft het aanbod uit de lerarenopleidingen ver achter bij de vraag. Ongeveer 21 procent van de vraag (ruim 8000 voltijd banen) kunnen door instroom vanuit de opleidingen worden vervuld. Het aantal voltijd banen dat uit andere bronnen ingevuld moet worden, neemt daardoor toe van 2800 in 2003 tot 10.500 banen in 2011.
Zij-instroom in het primair onderwijs
Negen van de tien schoolleiders in het primair onderwijs is tevreden over het functioneren van zij-instromers. Dat blijkt uit het rapport 'De evaluatie van het zij-instroomtraject in het primair onderwijs' van de Inspectie van het Onderwijs. Volgens de schoolleiders brengen zij-instromers een extra dimensie in het onderwijs, zijn ze praktijkgericht en hebben ze een frisse kijk op de onderwijsorganisatie. Van negatieve invloed op het functioneren van het team is geen sprake. Wel ontbreekt vaak nog ervaring met didactische vaardigheden. Verder zouden de zij-instromers beter moeten worden begeleid in de school en vanuit de lerarenopleiding.
Vernieuwingsbeleid succesvol
Het vernieuwingsbeleid van het Programma Arbeidsmarkt en Personeelsbeleid verloopt tot nu toe succesvol. Dat staat in het adviesrapport van het bureau Andersson Elffers Felix (AEF) over de organisatie van dit programma. Om ook op langere termijn dit succes te waarborgen, adviseert AEF te gaan werken met zogenaamde targets. Het ministerie van OCW neemt deze aanbevelingen integraal over.
